Op 21 september begint al de herfst. We zullen de zomer van 2018 niet snel vergeten. Al komt dat vooral door de zes weken hoogzomer van 25 juni tot 7 augustus. Recordwarm, lange tijd extreem droog en een stuk zonniger dan normaal. Hoe zag de zomer eruit voor de eigenaars van zonnepanelen?
De intensiteit van de zonnestraling verandert met het uur van de dag, de tijd van het jaar en de weersomstandigheden. Om toch gemakkelijk te kunnen rekenen met gegevens over de instraling, kan de totale hoeveelheid zonne-energie worden uitgedrukt in uren volle zon per m2. Als internationale standaard wordt aangenomen dat bij “volle zon” een vermogen van 1000 W per m2 op het aardoppervlak wordt ingestraald. Eén uur volle zon levert dan dus als maat 1000 Wh per m2, anders gezegd: 1kWh/m2. Bij deze instraling van 1000 W/m2 wordt ook het piekvermogen van een zonnepaneel bepaald.
Het totale jaarlijkse zonaanbod in België komt overeen met ongeveer duizend uur volle zon. Met andere woorden: de gemiddelde jaarlijkse zoninstraling in ons land bedraagt circa 1000 kWh/m2.
Een goed rendement van de zonnepanelen installatie gaat nauw samen gaat met de terugverdientijd. Het rendement wordt door tal van factoren beïnvloed:
- Type zonnepanelen
- Locatie van de installatie
- Ligging van de installatie
- Hellingsgraad van het dak
- Oriëntatie van het dak
- Schaduw
- Ventilatie en temperatuur
Het vermogen van zonnepanelen wordt uitgedrukt in kilowattpiek (kWp) bij ideale omstandigheden. Het rendement van zonnepanelen wordt uitgedrukt in “kWh per kWp”, met andere woorden hoeveel kWh één kWp van een zonnepaneel kan produceren.
Zoals eerder vermeld levert de zon op jaarbasis een gemiddeld vermogen van ongeveer 1000 kWh per m 2, wat overeenkomt met de energetische waarde van zo’n 100 liter stookolie of 100 kubieke meter aardgas. Hoeveel benutbare energie een collector kan opnemen, hangt af van verschillende factoren. Het is van groot belang dat het te dekken verbruik correct wordt ingeschat en dat de grootte van de installatie hierop wordt afgestemd. Daarnaast is het ook belangrijk om te weten hoeveel zonne-energie in totaal beschikbaar is. De beschikbare jaarlijkse zonnestraling verschilt naargelang de locatie. Zo bedraagt de totale jaarlijkse zonne-instraling in Oostende 1051 kWh/m 2 , terwijl dit in Ukkel 959 kWh/m 2 bedraagt en in Saint-Hubert 966 kWh/m 2 /jaar. Verder spelen het collectortype evenals de hellingsgraad en de oriëntatie van de collector een grote rol.
Zomer 2018 in Ukkel
Met 19,8 graden gemiddeld in Ukkel (normaal 17,5) scoorden we in de zomer van 2018 welgeteld 0,1 graad hoger dan in 2003. De legendarische zomer van 1976 noteerde 19,2. Dat het nog spannend werd, ligt aan de terugval na de eerste week van augustus. Die maand komt uit op 19,4 graden. Juli was met 22,0 graden de tweede warmste maand ooit gemeten, en juni deed het ook al behoorlijk met 18,1.
Juli: Zeer abnormaal zonnig in Ukkel
De maand juli in 2018 is bijzonder zonnig geweest. Daardoor hebben eigenaren van zonnepanelen enkele tientallen euro’s extra verdient met de opbrengst van deze panelen. In de afgelopen vijf jaar is er geen enkele maand geweest waarin de opbrengst van zonnepanelen zo hoog is geweest als de julimaand van 2018. Er wordt al gesproken over een record. Volgens het KMI was de zonneschijnduur zeer abnormaal hoog voor Ukkel met 298u 10min (norm.: 200u 42min). Er was alleen maar 1 zwaar bewolkte tot betrokken dag (norm.: 9,5 dagen), een uitzonderlijk lage waarde en tevens een nieuw record. Het vorig record van 2 dagen dateerde al van 1983.
| Parameter | Eenh. | Maand | Norm. | kar | Record + | Jaar | Record – | Jaar |
| Gemiddelde temperatuur | °C | 22 | 18.4 | za | 23 | 2006 | 15.3 | 2000 |
| Neerslagdagen | d | 5 | 14.3 | u | 23 | 1988 | 5 | 1989 |
| Zonneschijnduur | uu:mm | 298:10 | 200:42 | za | 314:07 | 2006 | 92:08 | 2000 |
| Globale zonnestraling | kWh/m² | 194.6 | 151.2 | u | 197.3 | 2006 | 108.1 | 2000 |
Bron:KMI
Augustus: Normale zonneschijnduur in Ukkel
Volgens het KMI was de zonneschijnduur de afgelopen maand normaal in Ukkel met 204u 29min (norm.: 189u 32min).
| Parameter | Eenh. | Maand | Norm. | kar | Record + | Jaar | Record – | Jaar |
| Gemiddelde temperatuur | °C | 19.4 | 18 | n | 21.2 | 1997 | 15.9 | 1993 |
| Neerslagdagen | d | 11 | 14.5 | n | 23 | 2010 | 5 | 1991 |
| Zonneschijnduur | uu:mm | 204:29 | 189:32 | n | 271:31 | 1995 | 96:54 | 2006 |
| Globale zonnestraling | kWh/m² | 142.4 | 129.6 | n | 154.5 | 2009 | 100.8 | 2006 |
Bron:KMI
*) Definities van de graad van abnormaliteit:
| Afkorting | Graad van abnormaliteit | Fenomeen bereikt of overtroffen, gemiddeld één keer om de |
| n | normaal | – |
| a | abnormaal | 6 jaar |
| za | zéér abnormaal | 10 jaar |
| u | uitzonderlijk | 30 jaar |
Volgens De morgen waren naast juli ook mei en juni zeer gunstige maanden voor zonnepaneleneigenaars. Over het hele jaar bekeken werd in totaal 4,8% van alle energie in Vlaanderen opgewekt door de zon. Ook dat is een record. Met dank aan de zon, maar ook dankzij het groeiend aantal zonnepanelen op de Vlaamse daken van particulieren, ondernemingen en overheidsgebouwen.
Bronnen: Het KMI, Zonnepanelenenergie.be, De Morgen